Genel Özellikler
Damla sulama, arındırılmış suyun ve gübrenin damlatıcılar aracılığıyla çok küçük fakat sürekli bir akış veya damlalar halinde toprak yüzeyine veya içerisine (bitki kök bölgesine) verildiği sulama yöntemidir. Bu yöntem, sulama suyunun yüksek verimlilikte kullanılarak büyük oranda su tasarrufu sağlaması, toprak neminin istenilen düzeyde tutulabilmesi ve bitkilere gerekli besin maddelerinin su ile birlikte verilmesine olanak sağlaması nedeniyle her geçen gün artan bir kullanım alanı bulmaktadır.
Damla sulama yöntemi, yüksek sulama verimliliği sağlar, su dağıtımı için düşük basınç gereksinimi vardır, düz olmayan yerlerde tesviye çalışmaları gerektirmez, toprak suyundaki tuzun kontrolüne imkan verir ve yüksek sulama frekansı devreleri yoluyla sürekli su verebilmeyi mümkün kılar. Damla sulama yöntemi sayesinde bitkilerin üst kısımlarının ıslanması engellenir, hava nemi sulamadan fazla etkilenmez, bitki alanları arasında kalan toprak yüzeyi kuru kalır.
İdeal bir damla sulama, bütün damlatıcılardan eşit miktarda su çıkışının sağlanmasıyla mümkün olmaktadır. Böylece, sulama periyodu boyunca her bitkiye mümkün olduğunca eşit miktarda suyun ulaşması sağlanmaktadır. Damla sulamada eş su dağılımının yüksek olması, kök bölgesinden derine sızacak su miktarını da azaltmakta ve bitkinin gereksinim duyduğu miktardaki suyun kök bölgesine verilmesini sağlamaktadır.
Damla sulama ile toprakta kaymak tabakası oluşumu önlenir, buharlaşma yoluyla oluşan su kayıpları azalır, otomatik kontrol olanağı doğar. Damla sulama yöntemi düşük düzeyde işçilik gerektirir ve bu yöntemde işletme masrafları düşüktür.
Üretim Özellikleri
Damla sulama boruları PE hammaddeden ekstrüder hatlarında üretilmektedir. Üretim esnasında boru içerisine damlatıcı (dripper) yerleştirilmektedir. Bu damlatıcı labirent yapısı ile suyun basıncını düşürür ve bu sayede suyun damla şeklinde boru dışına çıkmasını sağlar. Damlatıcılar bitkilerin dikim aralıklarına göre farklı mesafelerde boru içerisine yerleştirilir. Kangal olarak paketlenir ve kullanıcı istediği aralıklarda keserek kullanır. Dizayn Grup dört farklı tipte damla sulama boruları üretmektedir:
- Yassı Damla Sulama Boruları
- Yuvarlak Damla Sulama Boruları
- Yuvarlak Basınç Ayarlı Damla Sulama Boruları
- Oval Damla Sulama Boruları
Yassı Damla Sulama
- Orijinal polietilen ham maddeden üretilen boruların uzamaya, çekmeye ve kopmaya karşı dayanımı yüksektir.
- 16-20-22mm çaplarında 6 ile 35 MİL (0,15-0,9mm) et kalınlığı arasında üretilmektedir.
- 1 atm basınçta 1-1,3-1,6-2 litre/saat olmak üzere 4 farklı debi ayarı mevcuttur.
- Maksimum Hat Uzunlukları (Metre) 1 Bar İşletme Basıncı
Yuvarlak Damla Sulama
- Orijinal polietilen ham maddeden üretilen borular en iyi sonuçları garanti eder.
- 16-20mm çaplarında üretilmektedir.
- 20-25-30-40-50-60-75-100 cm damlatıcı aralıkları standart üretimlerdir. İstenildiği takdirde farklı damlatıcı aralıklarında da üretim yapılabilir.
Üstünlükler
- Su tasarrufu sağlar.
- Toprağın tuzlanmasını önler.
- Bitkiye, ihtiyacı kadar su verilmesini sağlar.
- Su kaynağı bitkiye yakın olduğundan bitki enerjisini kök gelişimi yerine, gövde ve ürün gelişimine harcar.
- Bitki haricindeki toprağın sulanarak yabani bitkilerin üremesinin önüne geçer.
- Toprak çamurlanmadığından verimli çalışma yapılabilir.
- Gübre, su içerisinde eritilerek verildiğinden doğrudan bitkiye ulaşması sağlanır ve gübrenin tüketim miktarı azalır.
- Eğimden dolayı bitkilerin orantısız sulanması söz konusu olmaz.
- Bitkinin çiçeği sulamadan etkilenmez.
- Toplanması, stoklanması ve tekrar kurulması çok kolaydır.
- Özel tasarım damlatıcıları sayesinde tıkanma olasılığı minimumdur.
- Pürüzsüz iç yüzeyi nedeni ile daha uzun döşeme imkanı sağlar.
- Zirai ilaç, gübre ve işçilikten tasarruf sağlar.
- Sistem düşük basınçla çalıştığı için enerji giderleri minimumdur.
Uygulamalar
Soğan, patates, mısır, pamuk, domates, sebzeler, çilek, muz, kavun, karpuz, ay çiçeği ve çiçekçilik ürünleri gibi farklı aralıklarla ekilen ürünler için kullanılabilir.
Kullanım Özellikleri
Damla sulama sistemi ile bitkinin gereksinim duyduğu sulama suyu, bitkinin kök bölgesi yakınına, az miktarda ve sık aralıklarla ulaştırılır. Salma sulama ve yağmurlama sulamaya göre %30-60 arasında su tasarrufu sağlanmaktadır. Damla sulama sistemlerinde damlatıcıların tıkanmasının engellenmesi için kontrol ünitesinin kurulması ve filtrasyonun sağlanması zorunludur. Damla sulama sistemleri, gerekli önlemler alındığı takdirde hemen tüm topografik koşullarda kullanılabilmektedir. Sistem çalışma basıncı 1 bar olup gerekli basıncın sağlanması için su kaynağının tipine göre santrifüj, derin kuyu veya dalgıç pompa tercih edilebilmektedir. Kontrol ünitesinde filtrasyon yapılmalıdır. Kontrol ünitesi suyun tipine göre farklılık gösterebilmektedir. Suyun kaynaktan yan boru hatlarına iletilmesinde kullanılan borular PE ana borularıdır. Sulama suyu PE yan boru hatları ile lateral borulara iletilmekte ve sulama gerçekleştirilmektedir. Su, damlatıcılar yardımı ile bitkiye ulaştırılmaktadır. Damlatıcı debisinin, ağır (kil) bünyeli topraklarda 2 litre/saat, hafif ve orta bünyeli topraklarda 4 litre / saat olarak seçilmesi uygun olur.
Sistem planlamasında ıslatma alan yüzdesi doğru olarak tespit edilmelidir. Islatma alan yüzdesi %30’dan daha düşük olmamalıdır. Islatma alan yüzdesi arazide ölçüm yapılarak hesaplanabilir. Islatma alan yüzdesi, toprak altında ıslatılan toprak genişliğinin (toprak yüzeyinde yaklaşık 20-25cm ıslanan genişliktir) lateral aralığına oranlaması ile bulunur. Sebzeler için, bitki sıra aralığı damlatıcı aralığından büyükse her bitki sırasında bir lateral döşenir. Damlatıcı aralığı bitki sıra aralığından büyük, ancak bitki sıra aralığının iki katından küçükse, lateral hatları iki bitki sıra ortasında lateral olacak şekilde düzenlemek gerekir. Damlatıcı aralığının belirlenmesi formül yardımı ile yapılır. Damla sulama sistemlerinde damlatma birimleri arasındaki aralık belirlenirken toprağın su alma hızı (mm/saat) bilinmeli ve damlatıcı debisi belirlenmelidir. Damlatıcı aralığı aşağıdaki formül yardımı ile hesaplanmalıdır:
Sistem Kontrol Ünitesi
1.Pompa Ünitesi:
Damla sulama sistemlerinde ihtiyaç duyulan 0-1,5 atm basıncı sağlayacak pompanın çıkış basıncı en az 2-2,5 atm düzeyinde olmalıdır. Su kaynağının türüne göre değişik tipteki pompalar kullanılabilmektedir.
2.Kontrol Birimi:
Bu ünite suyun temizlenmesinde ve besin maddelerinin bitkiye taşınmasında kullanılır ve şu elemanlardan oluşur.
a. Hidrosiklon: Sulama suyunda bulunan ve sudan daha ağır olan kum parçalarının tahliye edildiği kontrol ünitesi elemanıdır.
b. Kum-Çakıl Filtre Tankı: Sulama suyunun özellikle göl, dere yatağı, göletlerden temin edildiği durumlarda suda bulunan ve sudan daha hafif olan yosun, yaprak, böcek, tortu gibi cisimlerin filtre edilmesinde kullanılan kontrol ünitesi elemanıdır.
c. Gübre Tankı: Sulama sistemine bitkinin ihtiyaç duyduğu besin maddelerinin sulama suyu ile karıştırılarak bitkiye g
